Είναι πίτες που φτιάχνονται την ημέρα των Φώτων, στη Σκύρο, στην Κω αλλά και στην Ήπειρο, όπου τις συναντάμε σε διάφορες παραλλαγές. Λέγεται ότι παλιά τις έψηναν πάνω σε μάρμαρο απ’ όπου προέκυψε και η ονομασία τους. Στη Σκύρο, οι νοικοκυρές τις ψήνουν στο τζάκι, πάνω σε μεγάλα κεραμίδια ή τούβλα. Την παραμονή των Φώτων, φτιάχνονται σε νηστίσιμη εκδοχή μόνο με σταφίδες και κολοκύθα. ΣυνΣκύρος δέονται με διάφορες παραδόσεις, όμως το γεγονός είναι ένα. Ότι είναι νοστιμότατα πιτάκια που αξιοποιούν υπέροχα την κολοκύθα, εποχιακό υλικό, προσιτό, με τεράστια οφέλη για την υγεία μας. Στη Σκύρο, πάντως, τις μαρμαρίτες τις λιγουρεύονται μέχρι και οι καλικάτζαροι!
Σε ένα μεταλλικό μπολ ρίχνουμε το χλιαρό νερό και τη μαγιά και αφήνουμε για 5 λεπτά για να διαλυθεί και να αφρίσει. Κοσκινίζουμε το αλεύρι και το προσθέτουμε σε ένα μεγάλο δοχείο. Κάνουμε μια τρύπα, προσθέτουμε το ελαιόλαδο και το αυγό. Αναμειγνύουμε σιγά σιγά τα υλικά, προσθέτοντας το γάλα, το ξίδι, το αλάτι και τη μαγιά, ενώ συνεχίζουμε το ζύμωμα. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέσουμε 1-2 κουταλιές νερό ακόμη. Ζυμώνουμε καλά για να γίνει μια ομοιόμορφη μπάλα, την σκεπάζουμε και την αφήνουμε να ξεκουραστεί για μία ώρα. Εντωμεταξύ, ετοιμάζουμε τη γέμιση. Ξεφλουδίζουμε την κολοκύθα, αφαιρούμε τα σπόρια και τις ίνες, την κόβουμε κομμάτια, τη βράζουμε να μαλακώσει και έπειτα την πολτοποιούμε στο μπλέντερ. Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι μέχρι να μαλακώσει. Προσθέτουμε τον πουρέ της κολοκύθας μαζί και αλάτι, κανέλα, μπαχάρι, δυόσμο, πιπέρι, και σοτάρουμε για λίγα λεπτά ακόμη. Αφαιρούμε από τη φωτιά, προσθέτουμε το τυρί, ανακατεύουμε και κρατάμε λίγο στην άκρη. Χωρίζουμε τη ζύμη σε μικρές μπάλες. Αλευρώνουμε μια επιφάνεια και ανοίγουμε μικρές πιτούλες. Σε καθεμιά, προσθέτουμε μία κουταλιά από τη γέμιση, την απλώνουμε και πασπαλίζουμε με λίγο από το τυρί που μας περίσσεψε. Κλείνουμε τις πίτες μας σε τρίγωνα. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 200οC για περίπου μισή ώρα, μέχρι να ροδίσουν.
