Τα πρώτα χιόνια έχουν ήδη πέσει και, με τη συνθετική μας λεοντή κατάσαρκα, κάνουμε μια πρώτη στάση να χαζέψουμε το τεχνητό φράγμα που ξεδιψάει την πρωτεύουσα από το 1979. Στο έργο αυτό κοιμάται μια θυσία, χρόνια κρυμμένη στην κοιλότητα της λίμνης. Κάπου κάπου, εξαιτίας της λειψυδρίας, σαν ακίνδυνη πια Λερναία Ύδρα, ξεπροβάλλει το χωριό Κάλλιο, αφήνοντας για λίγο να φανούν τα απομεινάρια μιας ευτυχισμένης ζωής μέχρι να βυθιστεί ξανά στον αργό μα βέβαιο υδάτινο θάνατό του.
Γκιώνα
Στα κάτω άκρα της Γκιώνας συναντούμε τη «Δωρική Ελβετία», όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το Λιδωρίκι. Διοικητικό και συγκοινωνιακό κέντρο, έδρα του δήμου Δωρίδος, εξυπηρετεί 56 χωριά. Υπό το άγρυπνο βλέμμα της εκκλησίας της Παναγιάς κάνουμε μια βόλτα στο βρεγμένο λιθόστρωτο της πλατείας. Σύμβολο ο γεροπλάτανος, δένει χρωματικά με τα λαμπυρίζοντα απ’ τη βροχή χρυσόφυλλα, που στοιβάζονται άτακτα μέχρι το μπλε παραθυρόφυλλο, να φτάσουν στην ψευδαίσθηση της φλογίτσας που σιγοτρέμει στο εσωτερικό της παλιάς ταβέρνας Στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, εκτός από την κτηνοτροφία συμβάλλουν και τα αρκετά μαγαζάκια που έχουν φτιαχτεί. Ένα σύγχρονο καφέ μάς εντυπωσιάζει, αφού στο εσωτερικό του διατηρεί εκθέματα του 1924 από τον παλιό ξυλόφουρνο που βρισκόταν «ακριβώς εδώ», όπως φανερώνει το όνομα «Αδεδώ». Ο καιρός είναι με το μέρος μας, φωτογραφικά. Ανηφορίζοντας, η αραιή ομίχλη μάς επιτρέπει το ταίριασμα των αντιθέσεων και όσο το νήμα των καιρών δεν κόβεται, εγώ θα βλέπω ένα κλεμμένο χρυσό δέντρο των Εσπερίδων να κρύβεται καλά στο βαθυπράσινο των αμέτρητων ελάτων. Ξάφνου, σαν διαμάντι ακατέργαστο που θαρρείς έσκισε τη μήτρα της γης, ορθώνεται μπροστά μας η Γκιώνα. Με κλίση αρνητική, υπερφυσική κι επιβλητική φαντάζει σαν μαινόμενος Κένταυρος, που μας διατάζει να προσέξουμε το χωριό που φροντίζει, κρατώντας του παντοτινή σκιά. Βρισκόμαστε στη Συκιά, όπως φανερώνει η πινακίδα. Κι όμως το όνομα του χωριού δεν ήταν πάντα αυτό, αλλά και Σκιά, καθώς 2-3 ώρες το πολύ το ξεγελάει η λιακάδα. Όπως το κοιτώ να στηρίζεται σε τρεις απόκοσμες σπηλιές, το βαφτίζω «Σκοτεινό χωριό» και επικαλούμαι τη ρομαντική οπτική ενός Ντελακρουά για να του αλλάξει λίγο την όψη, με χρώματα μελανά και πορφυρές πινελιές στις κεφαλές των σπιτιών, κάνοντάς το ακόμη πιο μυστήριο κόσμημα στα πόδια του βουνού. Το μέρος είναι παγκοσμίως γνωστό στους ορειβατικούς κύκλους, μόνο που ο τουρισμός του δεν είναι ανεπτυγμένος, αφού μεγάλα λεωφορεία δεν μπορούν να εισέλθουν στο κέντρο, το ξενοδοχείο δεν λειτουργεί πια, ενώ οι λιγοστές ταβέρνες αργοπεθαίνουν. Διαθέτει όμως λαογραφικό μουσείο. Μια συνάντηση με τον κύριο Κώστα Καραγεώργο, τον εκκλησιαστικό επίτροπο της Αγίας Παρασκευής Συκιάς, θα μας μάθει κάτι ακόμα για τον τόπο. Με δύναμη μυθικού ταύρου ανεβαίνει το 4x4 στην Γκιώνα μέχρι το ιερό σπήλαιο της Παναγίας Αρσαλής. Η θέα συναγωνίζεται εκείνη των Άλπεων, ενώ ο ολόλευκος σταυρός ύψους 6 μ. προδίδει τον μαρτυρικό θάνατο ενός μοναχού στα χέρια των Τούρκων. Με υγρό βλέμμα ο κύριος Κώστας μάς οδηγεί στο εσωτερικό του σπηλαίου. Συγκινείται όταν μιλάει γι’ αυτό και τις προσπάθειες ανάδειξής του. Κλαίει και η Παναγιά από κάθε βράχο, δημιουργώντας μια ψευδαίσθηση απουσίας διαστάσεων, αφού παντού βλέπεις να αντανακλώνται στο νερό καθρεφτάκια βιτρό. Ξεναγηθήκαμε και πίσω από το ιερό, όπου το σπήλαιο συνεχίζει την εξέλιξή του. Γιορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής, ενώ συντροφιά τού κρατάει η σπηλιά με τον ναό του Αγίου Δημητρίου. Χαιρετώντας από μακριά στο απέναντι βουνό, τον Κονιάκο, που έχει πάντα ήλιο και γι’ αυτό το καλύτερο κρέας της περιοχής, και με τις ροδιές του αυτοκινήτου να σχηματίζουν πλεξούδες από λασπόνερα, φτάνουμε στη Στρώμη. Μια πέτρινη γούρνα στολίζει την πλατεία της κι εμείς προχωράμε ως την Παναγιά τη Στρωμίτισσα. Η ύπαρξή της οφείλεται στο όραμα και την πίστη ενός Ελληνοαμερικανού, αφού στο σημείο αυτό βρήκε τρεις χάλκινες εικόνες. Βγαίνοντας ξανά στον δρόμο, η θέα ενός φαφλατά καταρράκτη μάς επιβάλει μια στάση. Μικρά ιριδίζοντα σταγονίδια, που δραπετεύουν από τον γαλακτερό μανδύα του, χάνο - νται στο φως του ήλιου, που μόλις έχει βγει. Κι είναι εντυπωσιακό πόσο μετρημένος οργανισμός είναι η φύση, που δεν αντέχει τόση ένταση, όταν ο καταρράκτης γρηγορεύει να περάσει κάτω απ’ το γεφυράκι, να αλλάξει όψη και να συνεχίσει νωχελικά το ταξιδιάρικο μονοπάτι του. Περνώντας τον Πανουργιά, το χωριό των μεγάλων Ηρώων του ’21, κατα - λήγουμε στην Καλοσκοπή ή αλλιώς Κουκουβίστα ή ακόμη καλύτερα Μπαλκόνι της Γκιώνας, αφού εξασφα - λίζει ιδανικό αγνάντι ως τον ορίζοντα. Σε αυτό το χωριό όλα τα δέντρα αν - θίζουν. Στο πυκνό του όμως ελατόδα - σος, ένα τριήμερο το καλοκαίρι συμ - βαίνει κάτι ιδιαίτερο. Ένα ακουστικό πάντρεμα μεταξύ των «Ήχων του δάσους», όπως λέγεται το μουσικό φεστιβάλ, και οι πραγματικοί ήχοι του δάσους σού μαγεύουν το μυαλό. Και είναι σίγουρα οι κουκουβάγιες αυτές που σωπαίνουν πρώτες μπροστά στη μελωδία, γιατί εκ πείρας γνωρίζουν πώς να βιώνουν σωστά το συναίσθη - μα της νυχτερινής μοναξιάς. Πιο πέρα οι Αμαζόνες σαστισμένες κατεβάζουν τα τόξα και στήνουν χορό, όταν ακούν τον Μάλαμα να υμνεί τη «Νεράιδα». Παντού μπροστά μας, σμήνη μι - κροσκοπικών πράσινων πουλιών στήνουν γειτονιές στο οδόστρωμα. Δεν προλαβαίνω να τα δω, καθώς διαλύονται γρήγορα και εξαφανίζο - νται στα έλατα. Όχι, δεν είναι τόσο τρομακτικά σαν Στυμφαλίδες Όρνιθες, μα σίγουρα είναι μυθικά πλάσματα, που τα ονομάζω ιπτάμενα βατράχια αφού δεν καταφέρνω ποτέ να μάθω το είδος τους.
Ξάφνου σαν διαμάντι ακατέργαστο, που έσκισε θαρρείς τη μήτρα της γης, ορθώνεται μπροστά μας η Γκιώνα. Με κλίση αρνητική, υπερφυσική κι επιβλητική φαντάζει σαν μαινόμενος Κένταυρος που μας διατάζει να προσέξουμε τη Στρώμη, το χωριό που φροντίζει, κρατώντας του παντοτινή σκιά.
