Η Στυμφαλία είναι ένας υγρότοπος με μεγάλη οικολογική αξία, ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000. Αποτελεί καταφύγιο σπάνιων ειδών ορνιθοπανίδας και σταθμό ξεκούρασης για τα μεταναστευτικά πουλιά. Ωστόσο, καθώς το νερό που δέχεται η λίμνη μειώθηκε, τα λιπάσματα που καταλήγουν σε αυτήν αυξήθηκαν, με αποτέλεσμα να επεκταθούν τα καλάμια της λίμνης, γεγονός που αποτελεί απειλή για την άγρια ζωή, τους κατοίκους και το τοπίο. Και στην περίπτωση αυτή, όπως και στις περιπτώσεις όλων σχεδόν των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το πλέον κρίσιμο θέμα είναι το πώς θα διασφαλιστεί η επαρκής χρηματοδότηση για τη σωστή διαχείρισή τους. Η Τράπεζα Πειραιώς στo πλαίσιο του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+ «Φύση και Βιοποικιλότητα» της Ε.Ε. και σε συνεργασία με τους εταίρους Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Δήμο Σικυωνίων, ΟΙΚΟΜ Ε.Π.Ε., Εταιρία Προστασίας Πρεσπών και Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας, κατάθεσε και υλοποιεί ευρωπαϊκό πρόγραμμα με το ακρωνύμιο LIFE-Stymfalia. Μέσα σε 48 μήνες (Οκτώβριος 2013 έως τέλη Σεπτεμβρίου 2017), στόχος είναι η αποκατάσταση του υγροτόπου και ταυτόχρονα η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για τη συνέχιση της προστασίας του μετά τη λήξη του προγράμματος, κάτι που διασφαλίζει την προοπτική και τη θωράκιση της όλης προσπάθειας και στο μέλλον. Η διαχείριση του καλαμιώνα, που θα πραγματοποιηθεί έπειτα από επιστημονική μελέτη, αναμένεται να βελτιώσει την κατάσταση των σημαντικών οικότοπων και να διατηρήσει τα μοναδικά είδη που φωλιάζουν στη λίμνη (Βαλτόπαπια, Πορφυροτσικνιάς, Μικροτσικνιάς, Μικρορινόλοφος, Τρανορινόλοφος, Ντάσκα κ.ά.) Επιπλέον, στη βασική ιδέα του έργου περιλαμβάνεται και η διασφάλιση της βιωσιμότητας της διαχείρισης του υγροτόπου, μέσω της οικονομικής αξιοποίησης της βιομάζας της περιοχής (των καλαμιών, των κλαδεμάτων κ.ά.), αλλά και άλλων φυσικών πόρων. Πρόκειται στην ουσία για ένα κυκλικό αναχρηματοδοτούμενο σχήμα διαχείρισης, εμπνευσμένο από την ίδια την περιοχή και τις δυνατότητες που αυτή δίδει προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Με την οικονομική αξιοποίηση της βιομάζας και άλλων φυσικών πόρων, θα μπορούν να προκύψουν έσοδα, τα οποία θα χρηματοδοτούν τον φορέα που θα αναλάβει να προστατεύει και να διαχειρίζεται τη λίμνη. Έτσι διασφαλίζεται εσαεί η προστασία της. Μέσω αυτού του κυκλικού σχήματος διαχείρισης, η Τράπεζα Πειραιώς συνδυάζει την αποκατάσταση της λίμνης με τη δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών. Η καινοτομία του έργου συνίσταται στο ότι οι οικονομικοί πόροι που θα το χρηματοδοτήσουν θα προέρχονται από την ίδια τη διαχείριση του υγροτόπου. Ο καλαμιώνας απειλεί και σώζει! Με το πρόγραμμα LIFE-Stymfalia ανακαλύψαμε ότι το μυστικό για να προστατέψουμε τη λίμνη βρίσκεται μέσα στην ίδια τη λίμνη και είναι τα καλάμια της! Μέσω του προγράμματος, θα εφαρμοστεί ένα σύστημα διαχείρισης των καλαμιών της που περιλαμβάνει τη διάνοιξη διαδρόμων για την ανάπτυξη της χλωρίδας και της πανίδας της λίμνης και τη διατήρηση της ετερογένειας των ειδών. Οι παρεμβάσεις που αφορούν τα πουλιά ενδιαφέροντος του προγράμματος θα στοχεύουν στη δημιουργία περισσότερης τροφής, φωλιών και κατάλληλων συνθηκών. Όσον αφορά τα ψάρια, θα δημιουργηθούν μικρές γούρνες για την προστασία τους, ιδιαίτερα σε περιόδους ξηρασίας. Επιπλέον, για τη βιομάζα που θα προκύψει, θα γίνονται ήδη μελέτες για το πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί (pellet κ.ά). Συγχρόνως διερευνάται και η δυνατότητα για άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα μπορούν να διασφαλίζουν την προστασία της λίμνης.
Τοπική μονάδα διαχείρισης
Κεντρικό ρόλο και κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του προγράμματος θα έχει η Τοπική Μονάδα Διαχείρισης για την επίβλεψη και διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής, με έδρα το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Οι περιπολίες για τη φύλαξη της περιοχής έχουν ξεκινήσει και πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση. Παράλληλα, τα μέλη της Μονάδας Διαχείρισης βρίσκονται κατά τις ώρες κοινού στο Μουσείο προκειμένου να ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους για την εξέλιξη των δράσεων του προγράμματος.
Η καινοτομία του έργου συνίσταται στο ότι οι οικονομικοί πόροι που θα το χρηματοδοτήσουν θα προέρχονται από την ίδια τη διαχείριση του υγροτόπου.
